Chuyện tình kể trước lúc rạng Đông (Chương 4 - 6) - Dương thu Hương

Chương 4

Ông cụ đứng dậy, rút cây phất trần vẫn dắt trên mái nhà đánh phựt một tiếng. Nhưng mình đã tót ra đầu ngõ rồi. Tối hôm đó mình không về. Mình đứng ở đầu làng, chờ bà mẹ. Ðúng là thiếu mình, không có người trông lò thay nên bà phải đem cơm cho ông. Chờ bà đưa cơm cho ông xong, mình lẻn về nhà, ăn hết nửa nồi cơm với cá rô kho và hỏi chuyện bà cụ. Mẹ mình bảo:

- Tao biết mày với cái Tính vẫn bìu díu với nhau. Người ta bảo: Thương nhau từ thủa mười ba, khó dứt được dải áo ra mà về. Nhưng bố mày lại khác. Bố mày ngồi chung chiếu uống rượu với ông Hương Mộc bên thôn Hạ đã ba năm nayrồi. Nhất là từ độ ông bà Hương cũng mở lò ấp trứng mang tiền sang đây đặt vốn chung. Ðầu năm, nhân đám giỗ ông cụ Bái, ông Hương Mộc với bố mày hẹn hò gả bán con cái, làm thông gia cho thêm gần gũi. Tao ngăn chẳng được. Tính tình bố mày, ai còn lạ ?... Trái ý là cầm chày đập vỡ bát vỡ đĩa, châm lửa đốt bếp được ngay.

Tớ đứng lên:

- Cho bố đốt cả nhà đi cũng thế thôi.

Rồi tớ phăm phăm bước ra ngõ. Tớ đi một mạch tới thôn Hạ. Ðến trước cửa nhà ông Hương Mộc tớ gọi thật to:

- Cô Thuận có nhà không?

Một giọng léo nhéo bên trong đáp:

- Có nhà... Ai đấy, vào đây đã...

Nghe giọng nói cũng đủ điên tiết rồi. Tớ sẵng giọng đáp:

- Tôi không vào. Cô ra đây có chuyện cần phải nói.

Hình như cô ả thì thào gì đó vói bà mẹ trong nhà ngang, rồi nát sau, mới dò dò bước ra ngõ, vừa đi vùa bứt lá dâm bụt vo:

- Anh...

Cô ả chưa kịp mở miệng chào, tớ đã nói luôn:

- Cô là cô Thuận phải không ?

Cô ả bẽn lẽn cúi đầu:

- Vâng ạ.

Kỳ thực tớ lạ đếch gì cô làng. Ngày tết, mồng hai tháng chín nào, tối biểu diễn văn nghệ hoặc chiếu bóng nào trai gái hai thôn chẳng chạm mặt nhau. Hồi đó, tớ đã bảo lũ bạn trai: con bé Thuận đã cong môi lại cạn thị, mắt lúc náo cũng gườm gườm như lườm trời, mặt lại gãy thế kia thì đứa nào rước đi cho... Không ngờ, con bé đó lại rơi vào đúng tay mình. Nghĩ tới đoạn ấy, tớ cáu kỉnh nói:

- Ông cụ nhà cô hứa gả cô cho tôi có phải không?

Cô ả ngước đôi mắt cận thị, hấp háy nhìn mình. Tuồng như cô nàng vừa sợ lại vừa xấu hổ:

- Em thấy bác sang đây...

Tớ hỏi dồn:

- Thầy tôi sang nhà cô làm gì?

Con bé bắt đầu run, tay dứt lá lia lịa:

- Hình như sang hỏi, hỏi...

Tới đó, cô ả tắc tị không nói được nữa. Tớ đâm thương hại nàng. Tớ dịu giọng nói:

- Tôi chẳng thù ghét gì cô cả. Nhưng tôi với cô không thương yêu nhau, không thành vợ thành chồng được. Tôi sang nói trước với cô để cô trả lời ông cụ. Chúng ta đều là đoàn viên thanh niên, nênthẳng thắn... Thôi, chào cô tôi về...

Không chờ cô ả đáp lại , tớ cút thẳng.

Ðám tân binh ngồi nghe chuyện xì xào:

- Khiếp qúa, thẳng như mực Tàu thế thì ai chịu được... Ðỏ hùng hổ đáp:

- Thẳng như mực Tàu thế còn chưa ăn thua. Huống hồ quanh quéo thì chết với ông cụ. Ông cụ cứ mang trấu cau sang ăn hỏi, cứ cho cưới thật to. Ông cụ nói vói họ hàng: Lửa gần rơm lâu ngày cũng bén. Cưới vợ cho nó đã rồi nó sẽ phải yêu vợ, đẻ con... Tao đã hứa một lời vói ông Hươnh Mộc trước thiên hạ thì nó có sáu mắt, mười hai tay cũng không chống được. Cha cha cha... Ông cụ cho ngả lợn, gĩa giò, quế chả, gói nem... Làm đủ hai mươi mâm cỗ ba tầng. pháo đốt ba tràng, xàc rải đầy ngõ. Nhưng tớ cứ lang thang hết nhà nọ tới nhà kia. Lúc ở làng, lúc bên nhà trọ ngoài tỉnh. Lúc nào đói qúa ra đồng bới khoai nướng. Còn khi nào ông cụ giao lò ấp cho bà cụ trông tớ lẻn đến luộc một chục qủa liền... Cứ như thế nửa năm, ông cụ phải chịu thua. Cô ả Thuận cắp gói áo quần về nhà bố mẹ. Còn ông cụ phải ngả lợn lần thứ hai cưới Tính cho tớ. Ðể đỡ thẹn, ông cụ đành nói vói hàng xóm, láng giềng: thôi đất chẳng chịu trời thì trời chịu đất. Cái lý của thời mình hóa hỏng mất rồi.

Một cậu lém tán theo:

- Chính là anh hỏng chứ không phải cái lý của ông gìa hỏng. Ðã mất công cưới, tội gì không làm chồng vài bữa chơi.

Ðỏ đáp lại:

- Cậu là đểu nhé. Cậu lưu manh nhé... Phải cái đứa con gái không biết sĩ diện nó mới chịu cưới ép như vậy. Mình lại ấm ớ thì còn ra sao nữa ?... Mà thú vị gì cơ chứ ?...Tớ đã chẳng yêu, cứ gọi là trát thêm vàng tớ cũng chịu...

- Ha ha ha...

Ðám tân binh cười rộ lên. Rồi anh chàng tiểu đội trưởng của Ðỏ nói:

- Thằng này trông vậy mà cũng gan cóc tía đấy. Thế nào mà cô vợ mê như ăn phải bùa.

Ðỏ cười:

- Cả hai đứa cùng mê nhau thì mới quyết tâm được chứ...

Vũ Sinh lắng nghe tiếng cười giòn gĩa của đám tân binh. Nhưng anh không cười. Câu chuyện giản dị của Ðỏ đã thức tỉnh trong anh một điều giản dị mà gần chục năm trời, anh không thể nào bước qua được cái ranh giới mỏng manh của sự phân vân.

Nói đúng hơn, sự thức tỉnh đó được báo hiệu bởi cảnh sống ấm áp của cặp vợ chồng thợ rèn gần bến đò ngày kháng Pháp,và đã kết thúc bởi câu chuyện chân thực của cậu tân binh Ðỏ. Vũ Sinh được gỡ khỏi lớp sương mù của sự mệt mề lười nhác vàbuồn nản. Anh biết rằng mình cần hiểu tói cội nguồn cuộc sống của mình và chịu trách nhiệm vói chính nó. Từ ngày đó, hầu như rất tự nhiên, anh ly thân với vợ. Cảm giác tự ý thức tràn ngập. Nó khiến anh trở nên mạnh mẽ hơn, khao khát sống hơn bên dưới cái vỏ lặng lẽ,ưu tư thường ngày...

Khi cầm cốc nước chè nóng bỏng do một tân binh đưa cho, anh chợt nhìn những đám cỏ cứng sáng chói lọi trước sân, nhìn mảnh trờ xanh có đôi sơn ca vừa vút baylên vừa cất tiếng hót kêu gọi chào mừng. Anh thấy trái tim mình cũng cât cánh bay như đôi chim ấy, nó cũng cất tiếng hót chờ đợi, mời mọc tình yêu. nó cũng rực rỡ như những ngọn cỏ xanh đẫm sương và nắng... Anh mới hai tám tuổi. Cuộc đời còn dằnh chỗ cho anh. Giống như khoảng trời kia còn dành chỗ cho những rạng đông, những làn mây và những tia chớp lóa.

- Thủ trưởng cười gì thế ạ ?...

Hạ sỉ Ðỏ cất tiếng hỏi.

- Không, không...

Vũ Sinh trả lời vội vã. Anh nhận ra mình đã mỉm cười khi theo đuổi những ý nghĩ riêng và đám tân binh ngạc nhiên, tò mò trước nụ cười đó.

- Chè của các cậu ngon thật. Uống nước chè, ăn thử bánh chè lam xem sao ? Bà cụ nhà tôi đặt làm tại nhà một người quen đấy... Anh nói lảng sang chuyện khác.

Hạnh phúc giống như con súc sắc trong trò chơi. Khi ta cầu mãi một con lục, thì nó không tới. Và khi ta chưa kịp cầu nguyện, nó đã tới ngay, đỏ chót sáu cái chấm tròn trên mặt xương trắng mài nhẵn. Vũ Sinh về trường huấn luyện được nửa năm, bỗng có tin đoàn văn công quân khu về tỉnh biểu diễn. Ban giám hiệu trường cử anh lên tỉnh đội, mời đoàn về trường:

- Chúng ta ở xa thị xã qúa.Suốt năm anh emchỉ được xem mấy bộ phim cũ bạc cả màu. Ðồng chí chịu khó thuyết phục đoàn về phụ vụ tại trường cho học viên phấn khởi. Hiệu trưởng nói vói Vũ Sinh như vậy.

Anh nhận nhiệm vụ lấy chiếc mô-tô ba bánh của trường phóng lên thị xã. Tỉnh đội trưởng tiếp anh trong phòng riêng một căn buồng nhỏ ở tầng hai trụ sở của Tỉnh đội. ở đó, anh nhìn được toàn bộ các khu doanh trại ở ba phía, mảnh hồ ven chân thành, bãi cỏ rộng mênh mông nằm giữa các khu doanh trại và trụ sở. Một góc bãi cỏ về phía tây sân khấu đã dựng lên.

Mấy người đàn ông làm hậu đài đang lom khom móc day điện dẫn từ bộ máy phóng thanh đến các loa treo lửng lơ trên không trung và hai chiếc mi-crô có chân đứng. Tấm màn nhung đỏ được túm lại hai bên, còn những chiếc cánh gà bằng lụa thì gió thổi căng phồng như những lá buồm. Phía trước sân khấu, dàn nhạc đang ngồi thử lại dây, chuẩn bị biểu diễn. Người kéo phong cầm chốc chốc lại nhấn phím đàn lấy âm thanh chuẩn cho tốp nhạc dây. Hai nhạc công thổi kèn Cor và Cla-ti-nét đứng riêng một góc, hoà tấu một bản nhạc êm ái nghe như tiếng gió thênh thang trên đồng đội. Các nữ diễn viên đi lại, vẽ thong dong. Những tấm thân mảnh mai của họ, với những màu áo trẻ trung khiến khung trời đã tắt nắng và cả ngôi nhà trụ sở Tỉnh đội cũ kỹ cũng như tươi sáng lên.

Vũ Sinh nhìn tất cả những hình ảnh đó, lòng nao nao vì một lý do khó nhận biết. Trước đây hồi trai trẻ, hoạt động trong đoàn thanh niên anh đã từng gẩy ghi-ta và hát mê say những bài hát thời kháng pháp:

Ðoàn vệ quốc quân một lần ra đi

Ðã ra đi trong lòng không nề

Ra đi, ra đi báo thù sông núi...

Từ ngày gặp cô Thái trắng trên Tây Bắc, trái tim trống trải của anh ấp ủ hình bóng xa xôi đó và những giai điệu mơ màng của bài ca. Nụ cười sơn cước:

Tôi nhớ mãi một mùa xuân chia phôi, mây mờ buông kín núi đồi... Nàng ơi, sau dãy núi xang lơ, tình tôi chưa phai mờ, hình dung một chiếc thắt lưng xanh, một chiếc khăn màu trắng trắng, một chiếc vòng sáng long lanh, và nụ cười nàng qúa xinh...

ž, thời gian trôi như dòng nước... Thời gian không quay trở lại. Bây giờ, người ta hát những bài hát khắc xưa. Nhưng dẫu vậy, tiếng hát êm dịu tiếng kèn nao niết ngoài sâm kia vẫn cứ gợi lên trong đại đội trưởng Vũ Sinh điều gì đó, giống như một câu hỏi chưa có tiếng trả lời, một cơn khát chư tìm được nguồn nước thỏa thuê mong ước.

Tỉnh đội trưởng nhìn vẻ thẫn thờ thoáng qua gương mặt Vũ Sinh:

- Nghĩ ngợi gì thế ? Hút thuốc đi...

Ông rút bao Thủ- đô bọc giấy bạc chìa cho anh.

- Tôi biết ở trường các anh không thiếu thuốc ngon, nhưng cứ mời tạm một điếu... Sao, chương trình huấn luyện có gì khó khăn không? Tôi chắc anh lên đây chẳng phải vì việc đó chứ?

- Vâng. Báo cáo đồng chí, anh em dưới trường muốn...

- Tôi biết, tôi biết rồi. Muốn văn công quân khu về phục vụ một tối, phải không?...

Tỉnh đội trưởng cắt ngang lời Vũ Sinh với vẻ cảm thông nhạy bén:

- Tôi đã làm việc với ban lãnh đạo đoàn rồi. Lịch phân phối cho các đơn vị như sau: hôm nay, ngày mai, ở lại đây. Ngày kia, ngược lên chỗ đoàn pháo binh Sao Ðỏ. Ngày kìa, xuống trường các anh. Liệu về lo đón tiếp, nơi ăn chốn ở cho chu đáo. Hễ có điều gì sơ suất là lần sau các anh nhịn suông đấy... Nào mọi chuyện rõ chưa ?

- Báo cáo đồng chí, rõ! Vũ Sinh trả lời.

- Tôi phải về nhà bây giờ đây... Tỉnh đội trưởng vừa nói vừa đứng lên: Về cho bà vợ với mấy đứa con đi xem kẻo muộn. Lỡ bữa cơm không sao chứ mất tối văn công là cả vợ lẫn con kỳ kèo hàng nửa năm liền.

Ông cầm mũ.




Chương 5

Vũ Sinh chào ông ra trước. Anh phóng mô-tô qua cổng thành nghe tiếng xe của ông đuổi theo sau.

Từ lúc anh về báo tin cho tới khi đoàn văn công xuất hiện. Cả trường xôn xao như chờ đợi ngày hội lớn. Các đại đội cắt nhau làm vệ sinh từng khu vực, sắp sửa lại giường chiếu, phòng khách, quét sạch đường váo trường, rải lớp sỏi trắng lên, tưới tắm mảnh vườn hoa con con trước sân và trồng thêm mấy chậu cúc vàng dọc hàng hiên nhà khách. Ban quản lý thì bàn nhau thịt con lợn nào trong chuồng và làm những món gì bữa trưa, bữa chiều, nấu cháo hay đổi bánh làm phở cho diễn viên ăn sau khi biểu diễn ?... Háo hức nhất là đám thanh niên. Họ vui sướng vá hồi hộp ra mặt. Từ ngày vào trường, ngoài mấy buổi xem phim, họ chưa hề được tham dự một cuộc vui nào lớn, ngoại trừ mấy trò vặt như đánh tú- lơ-khơ bôi râu, đánh cờ ca-rô, tam cúc...

Chín giờ sáng ngày thứ ba, Ðoàn văn công quân khu xuất hiện. Một chiếc xe trở diễn viên đi trước, rồi chiếc xe tải trở sân khấu, phông màn, đèn điện với các thứ cồng kềnh khác theo sau. Họ làm sân khấu rất nhanh, với sự giúp đỡ của các chàng học viên hạ sĩ quan trẻ trung, lực lưỡng. Sau đó, đám nữ diên viên được tắm rửa, giặt giũ trước để về nhà nghỉ. Họ khép cửa phòng, đám nam diễn viên cùng những người làm công tác hậu đài mới vắt khăn, vắt áo ra giếng.

Vũ Sinh thấy trong cái tập thể nhỏ bé đó, những người đàn bà và những cô gái được chiều chuộng như ở trong một gia đình mới. Cử chỉ của những người đàn ông trong đoàn đánh thức trong anh nỗi thèm khát chập chờn. Hình như anh cũng muốn được chiều chuộng người đàn bà nào đó, được đưa tay cho cô vịn khi nhảy qua rãnh, được múc nước đổ vào chiếc thau tráng men cho cô rửa mặt, được chờ đợi cho tới khi cô đã thay áo quần, vào phòng ngủ mói lo việc tắm rửa của cá nhân mình...

Những ý nghĩ của anh chỉ mình anh biết. Còn tới bữa cơm chiều, buổi chiêu đãi chính thức của trường với đoàn, anh lại bận làm việc với một cán bộ huấn luyện trên trường của bộ về. Cuối cùng, chỉ còn tới buổi biểu diễn. Như những người đàn ông trẻ trung tự do khác, anh hồi hộp khi được ngắm nhìn những gương mặt xinh xắn với nhiều hy vọng run rẩy. Biết đâu, trong những gương mặt xinh đẹp đó, sẽ có một gương mặt mãi mãi là của mình?... Quãng đời đơn chiếc của một người đàn ông chưa toại nguyện về tình yêu, biết bao lần niềm hy vọng đó bay đến?...

ánh sáng rực rỡ của hai chùm đèn lớn bật lên khiến mọi người lóa mắt. Vũ Sinh cũng phải cúi xuống chờ người làm hậu đài quay máng đèn che sáng, anh mới dám ngửng lên. Luồng ánh sáng chói lọi chiếu lên sân khấu. Làm tuyết nhung đỏ bắt sáng, nhóng nhánh. Lát nữa, hai tấm màn nhung kia sẽ kéo sang hai bên, và giữa khoảng trống tràn ngập thứ ánh sáng chói chang đó, những diễn viên sẽ xuất hiện. Hẳn là họ phải có một sức chống đõ dạn dầy mới có thể chịu nổi những tia phóng mãnh liệt của hai chùm đèn lớn... ý nghĩ đó khiến Vũ Sinh bùi ngùi. Anh rút thuốc, châm lửa hút.

- Nữ diễn viên quân khu nổi tiếng là xinh đấy. Còn khá hơn các cô Ðoàn Tổng Cục Chính Trị cơ.

Hiệu phó, một tiểu đoàn trưởng ngồi bên Vũ Sinh hích anh, nói thì thầm. Vũ Sinh gật đầu. đúng lúc đó hồi chuông điện kêu reng reng báo hiệu giờ mở màn. Người giới thiệu bước ra sân khấu trong bộ váy áo gọn gàng có thắt lưng, kiểu trang phục riêng cho những nữ diễn viên phục vụ quân đội. Cô còn rất trẻ, hơi dại khờ nên cách nói cứng cỏi, khó thu phục người xem. Họ chỉ tán tưởng gương mặt xinh tươi, căng đầy sinh lực và đôi bím tóc ngoe nguẩy như hai bím tóc một con búp bê lớn.

Màn đồng ca nhiều bè đệm với dọng lĩnh xướng nam trầm hùng hồ trình bầy ca khúc Du Kích Sông Thao mở đầu trương trình. sau đó mấy tiết mục đơn ca nam, đơn ca nữ. Rồi múa Tây Nguyên, Chàm Rồng và Cà Tu.

Sau hai tiết mục múa, người giới thiệu thứ hai bước ra sân khấu. Khác hẳn cô búp bê trước, người con gái này có một thân hình rắn chắc nhưng thanh mảnh, mái tóc đen dày óng ả đổ xuống lưng. Ðôi mắt cô mênh mông, hơi buồn. Cô cúi đầu chào khán giả với nụ cười đằm thắm và cất giọng nói. Cũng những câu chữ ấy, cũng những thứ văn chương tầm thường chỉ để trình bày vắn tắt nội dung một bài ca, nhưng với giọng nói dịu dàng, ấm áp của cô, người xem cảm thấy mình bị lôi cuốn vào một thế giới sau những âm thanh ấy. Một thế giới phong phú, rực rỡ nhưng hẳn sẽ vương vất nỗi ưu tư. Chưa bao giờ, người ta hoan hô diễn viên giới thiệu nồng nhiệt như vậy. Chắc chắn khán giả bị sắc đẹp, sự duyên dáng thầm lặng và vô cùng mãnh liệt của cô mê hoặc. Những tiếng hoan hô kéo dài khiến người con gái phải ra chào lần nữa. Rồi cô hối hả bước vào để những diễn viên tốp ca nam trình bày tiết mục của họ.

Vũ Sinh cũng như những người khác nghe bài hát vói một tâm trạng hối hả, gấp gáp. Ai cũng như cầu mong cho nó chóng kết thúc để được nhìn người nữ diễn viên giới thiệu và nghe giọmg nói dịu dàng, mê hoặc của cô. Khi cô bước ra sân khấu lần này, không phải trong bộ váy áo quân phục mà trong tấm áo dài màu cam mềm mại, đám đông bật lên một tiếng ồ ồ... kinh ngạc. Rồi tràng sấm vỗ tay vang khắp nơi, giòn giã, kéo dài như một vòngâm thanh bao vây sân khấu. Người thiếu nữ nghiêng mình cảm tạ. Cử chỉ của cô toát lên vẻ khiêm nhường, lóng biết ơn chân thực, lại xen lẫn cả nỗi buồn thầm kín của sự từng trải. Dường như trong ánh mắt đang nheo cười đó, hàm chứa một ý nghĩ trần tục: "Rồi đêm nay sẽ qua, những tiếng vỗ tay kia sẽ tắt, người diễn với người xem sẽ chia xa, các anh ở lại và tôi đi nơi khác, tôi sẽ có các buổi diễn mới, những người hâm mộ nồng nhiệt mới. Rồi với thời gian tôi sẽ già đi. Có một cô gái lạ bước lên sân khấu, vòng hào quang mới lạ trên đầu... Lúc đó tôi ở dâu nhỉ?... Và lúc đó, các anh có còn nhớ đến tôi như nhớ đến một cái tên?...

Vũ Sinh giật mình vì những ý tưởng miên man trong óc não. Cha anh là một thầy đồ kiêm nghề bốc thuốc. Ngoài những giờ thăm bệnh, bào chế thuốc ông ngồi ngâm thơ của Lý Bạch, Ðỗ Phủ, Cao Bá Quát, Nguyễn Công Trứ. Ông cắt nghĩa cho đứa con trai từng câu từng chữ trong những bài thơ mình yêu thích từ khi nó mới lên năm tuổi. Vũ Sinh không nhớ được chọn vẹn thơ. Nhiều lắm, anh chỉ nhớ được đôi câu gợi cảm nhất:

Ngẩng đầu nhìn trăng sáng

Cúi đầu nhớ cố hương...

Nhưng tính đa cảm và ưu tư của ông cụ đã truyền sang anh như một căn bệnh qua máu huyết. Anh không nghe những cô gái trên sân khấu đang hát gì. Họ cười gì và họ giơ tay nhí nhảnh chỉ trỏ gì đó xuống đám đông khiến các tràng trai trẻ cười phá lên vì khoái trá. Anh cứ theo đuổi mãi những ý nghĩ mà đôi mắt đen mênh mông và giọng nói huyền bí của người nữ diễn viên giới thiệu đã gợi lên. Cứ như vậy cho tới tiết mục kịch nói, những âm thanh chỉ lướt qua óc não Vũ Sinh như làn gió. Anh mải mê nhìn người nữ diễn viên kỳ lạ, bị chi phối bởi sự tò mò và muôn ngàn ý tưởng nảy sinh ra khi đoán biết cô. Tấm màn nhung đỏ bỗng dưng khép lại. Vũ Sinh chưa kịp hiểu vì sao thì hiệu phó vỗ đét một cái váo đùi anh:

- Khá thật, khá qúa... Văn công quân khu mình không thua đoàn Tổng cục Chính trị tý nào.

Vũ Sinh ầm ừ.

Tiểu đoàn trưởng rút thuốc đưa cho anh:

- Làm điếu thuốc đã. Chờ họ bày phông cảnh, chuẩn bị cho vở kịch. Vở này được huy trương vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc năm ngoái đấy.

- Thế à... Tôi không chú ý theo dõi báo.

Vũ Sinh đáp qua loa. Anh đưa mắt nhìn quanh. Ðám học viên được thỏa mãn đang tươi cười chọc ghẹo nhau, tán tỉnh tươi hơn hớn. Mắt họ liếc lên tấm màn nhung đỏ buông trước sân khấu với vẻ chờ đợi háo hức. Một cơn gió mạnh thổi ào ào qua khung trời. Tiếng những rặng thông và bạch đàn liễu trên đồi reo vi vút. Vũ Sinh bỗng thất hơi lạnh và hắt xì hơi và chợt nhớ bỏ quên mùi xoa ở phòng ngủ. Anh bảo tiểu đoàn trưởng hiệu phó ngồi bên:

- Tôi phải về nhà lấy khăn tay.

Thiếu tá ngạc nhiên:

- Lấy khăn xong thì cậu làm cách nào len vào cho được?... Ðông thế này cơ mà?... Mượn tạm khăn cậu nào vậy.

Vũ Sinh nhìn quanh, ngần ngừ. Nhưng rồi anh lắc đầu, cương quyết:

- Thôi, không vào được thì đứng vòng ngoài. Ai lại đi mượn khăn tay, phiền chết.

Anh khẽ đập tay lên vai một học viên ngồi phệt trên cỏ, chỉ cho cậu ta chiếc ghế dành cho mình rồi lách ra ngoài. Về phònh lấy khăn tay, uống nước xong, Vũ Sinh chưa tới bãi xem vội mà lại vòng ra cửa doanh trại xem bộ phận gác.

- Hôm nay cậu nào phải gác chắc hậm hực lắm đây. Cả năm mới có một lần... - Anh nghĩ.

Qủa nhiên, khi anh chưa tới chòi gác đã có tiếng kêu mừng rỡ:

- Thủ trưởng, sao thủ trưởng lại ra đây ạ?...

Vũ Sinh cười.

- Ra xem các cậu gác có nghiêm không?... Cậu nào đấy? Ðỏ à?...

Học viên nói như hét:

- Vâng ạ...

Rồi ngoẹo đầu ngoẹo cổ:

- Báo cáo thủ trưởng, kỳ này về phép, rứt khoát em ra ủy ban huyện xin đổi tên thôi.

- Sao?

- Dứt khoát em phải đổi tên thôi. Tên là Ðỏ mà số đen sì. Cả năm mới được một lần xem văn công thì lại trùng phiên gác.

Vũ Sinh cười.

Ðỏ nói tiếp:

- Em toàn phải đứng dỏng tai lên. Coi như thằng mù nghe hát vậy. Mà sao thủ trưởng còn đứng đây. Thủ trưởng vào đi chứ... Sắp hết kịch nói rồi. Vở này được huy trương vàng cơ đấy...

Ðại úy Vũ Sinh bảo:

- Này, tôi gác cho. Cậu vào mà xem.

Ðỏ ngơ ngác:

- Thủ trưởng bảo gì cơ ạ?

Vũ Sinh cười, đáp rành rẽ:

- Nói gì nữa? Tôi gác cho. Tôi xem nửa trước, cho cậu xem nửa sau. Như vậy là công bằng nhé: Cậu nghe hát, còn tôi thì nghe kịch.

Ðỏ vỡ lẽ , nhảy cẫng lên:

- úi giời ơi, thủ trưởng nói thật chứ ạ?... Thế thì nhất em rồi. Số em đúng là đỏ thật. Ðen trước rồi đỏ sau...

Cậu ta dúi cây súng cho Vũ Sinhrồi cắm đầu chạy vào bãi diễn. Một mình anh đứng trong bóng tối. Anh thèm thuốc nhưng kỷ luật không cho phép người lính được hút thuốc trong giờ gác. Vũ Sinh đành đứng yên, đưa mắt nhìn bầu trời. Từ những vì sao li ti mờ nhạt tới các ngọn cây lắc lư sau mái nhà. Vẫn chưa thấy vở kịch bắt đầu biểu diễn. Phía sân khấu, tiếng ồn ào của đám khán giả vẳng tới tai anh. Khu doanh trại che khuất nên anh hoàn toàn không thể nhìn thấy vật gì ngoài quầng sáng hắt lên bầu trời. Sau vùng ánh sáng màu cam nhạt đó, vài cây thông trên ngọn núi sát kề doanh trại in bóng đến im lặng vào đêm. Những cơn gió thỉnh thoảng lại thổi tới, gần như gió heo may, mát mẻ, lay động cây cỏ và lòng người. Người đàn ông trẻ đứng trong chòi gác, vừa nhớ thấp thoáng những vần thơ thuở nhỏ cha anh đã dạy anh, vừa nhìn quãng đời vô vị vừa qua, vừa hé mở những tia hy vọng và theo đuổi dòng liên tưởng mà cô diễn viên kỳ lạ đã khơi dậy... Các ý nghĩ trong anh lộn xộn, thoát tới thoát đi. Lúc dó, có bóng người bước đến:

- Ai? Ðứng lại.

Vũ Sinh quát khẽ, nhưng giằn giọng.

- Tôi, diễn viên trong đoàn văn công quân khu. Báo cáo đồng chí cho tôi ra đồi một lát.

Bóng người đáp lại rắn rỏi mạch lạc đúng tư cách một quân nhân. Vũ Sinh đứng lặng. Những ngón tay anh lắm cứng khẩu súng. Anh nhận ra người giới thiệu tiết mục đã khiến mình nảy ra bao nhiêu ý nghĩ, bao nhiêu phỏng đoán tò mò...

Người thiếu nữ chờ đợi một lát, cất tiếng hỏi:

- Báo cáo đồng chí, tôi đi được chứ?

Vũ Sinh chợt nhớ ra, đáp:

- Ðồng chí có thể đi được. Nhưng phải trở về trước giờ biểu diễn kết thúc.




Chương 6

Cô gái đáp:

- Rõ.

Cô dập hai gót chân theo đúng kiểu chào quân nhân rồi thong thả bước về phía cổng trường. Ðứng trong chòi, Vũ Sinhdán đôi mắt vì cảm động và bối rối nhìn theo cô. Trái tim anh cồn cào như thể cô bước ra khỏi cổng trường thì anh mất mát cái gì đó. Hai tai anh tự dưng nóng ran. Trong lúc đó , giọng nói bật lên, khô khốc:

Này, đồng chí...

Người con gái đang đi đứng sững lại. Cô quay người, tiến sát tới chòi gác. ánh đèn vàng đục đủ cho anh thấy rõ gương mặt cô, đôi mắt ngước nhìn ngơ ngác:

- Ðồng chí gọi tôi?

Vũ Sinh hỏi:

- Vâng. Ðồng chí có thể cho tôi biết đồng chí ra đồi làm gì không?

Cô gái đáp:

- Tôi đi chơi mà. ở ngoài kia, thoáng hơn.

Ðại úy cảm thấy giọng nói của mình cứng nhắc, thật vô duyên trong hoàn cảnh này. Anh cố gắng làm cho nó mềm đi nhưng không được:

- Theo tôi, đồng chí không nên đi... Vì... đường này buổi tối nhiều rắn lắm. Tuần trước, chúng tôi đập một lúc ba con rắn hổ mang và rắn giáo.

Người nữ diễn viên đã tới sát chòi gác. Cô nhìn rõ gương mặt lấp trong bóng tối: một gương mặt đàn ông. Một sĩ quan chứ không thể là một người lính vì nó hiện rõ vẻ từng trải, sự chín chắn và nỗi ưu tư. Cô muốn xác định điều phỏng đoán của mình nên nhìn xuống cổ áo anh:

- Ðại úy, sao đồng chí lại gác ở đây? - Cô thốt lên tiếng kêu kinh ngạc.

- Tôi gác thay cho một cậu học viên. Cậu ấy mê xem kịch hơn tôi - Vũ Sinh trả lời.

Người nữ diễn viên cười khoan hòa:

- Thế anh không thích xem kịch hay sao?

Vũ Sinh cũng cười:

- Có nhưng thích hát và múa hơn.

Câu chuyện đã trở lên tự nhiên. Người nữ diễn viên nhìn Vũ Sinh, thở dài nói khe khẽ như tâm sự:

- Tôi thích ra ngoài đồi qúa. Lúc trăng non mới mọc. ở trong này đèn chói cả mắt, không sao thấy được ánh trăng.

Khi cô hạ thấp cặp mi, Vũ Sinh thấy vẻ mệt mỏi thoáng hiện lên gương mặt hơi tròn, đường nét đều đặn. Nhớ lại nỗi băn khoăn của mình lúc ngồi trước sân khấu. Anh nói:

- Tôi cũng nghĩ vậy. Công việc của các chị, chắc cũng mệt.

Giọng anh nói ấm và chân thành. Người nữ diễn viên liếc nhìn anh hơi ngạc nhiên, miệng nở một nụ cười hóm hỉnh:

- Ôi chao, múa vói hát, đàn với địch ấy mà?...

Vũ Sinh nhìn đường lượn vành môi trên, khi chị cười. Anh thầm nghĩ: "Cô ấy cười xinh qúa"... Phải một lúc lâu, anh mới nhớ ra câu nói của chị. Anh đáp:

- Nhiều người không biết họ nói vậy. Còn tôi, tôi biết chứ. Chị hỏi:

- Thế chị ấy hay em gái anh cũng làm nghệ thuật như chúng tôi hay sao?

- Không.

Vũ Sinh đáp cộc lốc, vội vã khiến người nữ diễn viên hơi phật ý. Nhưng anh đã lại nói nhẹ nhàng:

- Tôi nhìn các chị... Tôi nhìn chị lúc trên sân khấu ấy... Và tôi đoán ra.

Ðó không thể là một câu đãi bôi. Cũng không phải là giọng bắc cầu để tán tỉnh... Người nữ diễn viên thầm nghĩ và chị nhìn thẳng vào mắt anh. Cặp mắt nâu, đường viền rất sắc, với những tia nhìn thẳng, táo bạo nhưng che giấu nỗi ưu tư.

Vở kịch đã diễn từ hồi nào không rõ. Những lời đối thoại vang tói nơi họ đang đứng.

Người diễn viên khẽ thở dài, nói:

- Nghề của chúng tôi như vậy đấy. Kể cũng vui... mà cũng buồn. Bay như chim, lúc ở vùng biên cương, lúc ra ngoài hải đảo. Có những vinh quang, và...

Chị bỏ lửng câu nói, giơ những ngón tay lên ngắm. Những ngón tay thon thon, móng để hình trái đào. Vũ Sinh nhìn gương mặt thiếu nữ nhuốm vẻ buồn, hối hả nói:

- Tôi không biết làm thơ. Nhưng, tôi nghĩ... Người nào biết làm thơ, mà yêu... các chị, chắc họ sẽ làm được nhiều bài thơ hay lắm.

Người nữ diễn viên chợt ngẩng lên, nhìn chằm chằm vào mắt Vũ Sinh như muốn dò tìm điều bí ẩn nào đó. Nhưng cặp mắt nâu đẹp của anh chỉ toát lên niềm ưu ái chân thành và nỗi băn khoăn vì không bộc lộ được sự cảm thông đó. Lấn nữa, chị thở dài mắt dịu đi như phủ lớp sương. Chị nói khe khẽ:

- Không phải như thế đâu ... Không đúng một chút nào...

Người đàn ông trẻ hăng hái:

- Ðúng chứ? Tôi tin là đúng...

Nữ diễn viên lắc đầu, mỉm cười nhìn anh:

- Anh tên là gì nhỉ ? Cứ nói chuyện mãi mà chẳng biết tên nhau.

- Tôi là Vũ Sinh.

- Còn em là Hạnh Hoa.

Vũ Sinh chưa kịp nhận ra điều đó nhưng niềm vui đã ngấm khiến anh bồng bột nói:

- Tôi có thể viết thư cho Hạnh Hoa chứ ?

Người nữ diễn viên trả lời với một nụ cười:

- Thư ấy à?... Anh cứ viết cũng được. Chúng em nhận được luôn luôn.

Nhưng sau câu nói nửa bỡn cợt, nửa hững hờ đó, chị chợt thấy gương mặt người đàn ông tối sầm lại. Và dường như từ đôi mắt anh, ánh lửa hung hãn của gehen tuông và đau khổ rọi chiếu lên bỏng rát khiến chị phải sững sờ: "Chết thật, sao lại thế nhỉ?..."Chị thầm hỏi - "Mình có quen thuộc gì anh ta đâu?" "Không hề quen thuộc gì!" ... Những câu hỏi chạy loanh quanh trong óc người nữ diễn viên. Chị không tìm thấy câu trả lời.

Vũ Sinh đứng im lặng.

Hơi thở dữ dội của khoảnh khắc im lặng đó khiến người đàn bà hoảng sợ. Chị bối rối nói:

- Em đùa thôi... Thỉnh thoảng, người xem các nơi lại gửi thư về yêu cầu. Hoặc tham gia góp tiết mục này, tiết mục nọ...

Giọng nói chị run run. Chị cũng chẳng hiểu vì sao mình lại mất bình tĩnh như vậy. Ðã bốn năm nay, không một ai, không điều gì có thể làm chị mất đi sự tỉnh táo thường ngày. Sự tỉnh táo mà bất cứ diễn viên nào cũng phải có thể làm thăng bằng ngọn lửa đam mê đang nhảy múa trong lòng, trước khi lên sân khấu.

Người ta có thể quen vói mọi điều kiện của cuộc sống. Chỉ cần đủ thời gian để bàn chân đi đất quen dần với đôi guốc chật hẹp, hay hai bàn tay nõn nà chỉ để chải tóc, ve vuốt nếp áo quần quen vói việc cuốc bẫm cày sâu... Cố nhiên, khoảng thời gian đó không ngắn ngủi và sự thích ứng của con người cũng tới không dễ dàng. Ba tháng đầu, sau khi ly hôn. Lựu bàng hoàng như rơi mất của. Chị hiểu chồng là người tốt. Việc anh làm là vì quyền lợi của cả hai bên, và anh đã cư xử cao thượng hơn bất cứ người đàn ông nào khác trong hoàn cảnh tương tự. Tuy nhiên, mỗi lần về thăm con, hai đứa trẻ chạy ra đón, những cánh tay nhỏ bé của chúng giang ra như cánh chim chưa kịp ra giàng, chị vẫn thấy nghèn nghẹn trong họng. Hàng cau trước sân lắc lư trong gió, hương hoa móng rồng leo trên cây vối gần bờ ao sực nức hương thơm khiến chị nuối tiếc. Giá như vợ chồng chị thật hiểu nhau và yêu nhau. Giá như anh cứ giữ kiểu sống cũ " Dăm thì mười họa hay chăng chớ..." Thì chị cũng sẽ cam tâm... Nhưng ngững điếu giá như ấy chẳng thể nào có được. Rồi công việc làm cho chị bớt băn khoăn hối tiếc. Vả lại, cảnh sống đầm ấp của những cặp vợ chồng quanh phố huyện khiến chị ngẫm nghĩ: " Chẳng tội gì. Ðời người sống có một lần. Chồng phải ra chồng, vợ phải ra vợ, cứ nhạt nhẽo như nước ốc rồi hết oan tuổi xuân...". Trong thâm tâm, chị biết mình còn tìm được hạnh phúc. Chị khỏe mạnh, chắc nịch như bắp ngô. Tuy không xinh, nhưng chị cũng chẳng xấu. Với chỗ đứng của chị trong phố huyện này, với ngôi nhà nhỏ tươm tất, và mảnh vườn con vừa trồng rau vừa trồng hoa, tương lai hứa hẹn với chị một người đàn ông tốt bụng, chất phác và thương yêu chị. ít nhất, trong cuộc sống phía trước, chị cũng tìm được sự thỏa mái. Gần mười năm sống ở gia đình Vũ Sinh, chị luôn luôn cảm thấy mình có khoảng cách với gia đình chồng. Tuy bố mẹ Vũ Sinh đối với con dâu rất tốt nhưng trong lói ăn tiếng nói, trong cách cư xử, Lựu vẫn thấy hai ông bà đều thầm có ý nghĩ rằng chị vụng về, quê kệch qúa, ăn nói thô lỗ, nấu nướng luộm thuộm không hợp với ước nguyện và gia cảnh của họ. Dẫu sao, Lựu cũng là người đàn bà. Dù ít học, chị cũng có được cái nhạy cảm mang giới tính. Dần dần, những niềm vui thường ngày lôi cuốn chị theo. Những cuộc họp đoàn thể có liên hoan văn nghệ. Các dịp hội hè, tổ chức kết nghĩa giữa Hội phụ nữ huyện với các đơn vị bộ đội đóng gần huyện và các trại thương binh. Những chuyến lên phố nội thành chơi, may một chiếc áo mới, sắm một mảnh khăn mới. Và những buổi gặp gỡ nho nhỏ ấm áp với người này người khác nới rộng phạm vi xã giao của cô cán bộ phụ nữ huyện...

Chưa đầy năm tháng, kể từ ngày chị về sống một mình trong căn nhà nhỏ người chồng cũ xây, đã có bóng đàn ông tới sưởi ấm căn nhà đó. Anh hơn chị năm tuổi, làm cán bộ thống kê trên thị xã chuyển về bổ sung cho huyện. Anh ở cách chị hai xã, lại là bạn cũ của anh chàng hương sự trước kia chị đã từng cảm mến. mẹ chết sớm nên anh ở với mẹ kế. Vì mẹ kế có một lũ con mà bố anh lại mất trước khi chúng trưởng thành nên anh đành nấn ná làm lụng , giúp đỡ bà nuôi lũ em học hành, cố sao cho đầy bát cơm, lành lặn manh quần tấm áo. Anh nghèo, và vì thế anh rất mừng nếu được chị góp sức xây cuộc sống chung. Lời lẽ của anh giản dị, chân thực. Tên anh cũng mộc mạc như tâm hồn anh: Anh Mộc. Lựu mừng rỡ. Chị nghĩ rằng anh mói đúng là người chồng anh mong muốn. Tới nhà chơi lần đầu tiên, anh đã ngồi tỷ mỉ vót từng nan tre đan cho chị một chiếc giỏ cắm đũa xinh xinh, đáy phình, loe miệng. Tới nhà chơi lần thứ hai, anh xới xáo mảnh vườn, đánh lại những luống rau, những vồng hoa chị vun lên vội vã. Lần thứ ba, anh bảo chị rằng mảnh đất sau nhà có thể xây thêm chuồng lợn và nuôi được một lái xề với hai ba con lợn thịt... Anh nói tất cả những điều đó vói giọng chậm rãi, chắc chắn đúng như bất cứ người đàn ông chủ gia đình nào. Và khi nói xong, anh dừng lại hồi lâu lắng nghe chị nói, ánh mắt chăm chú, tin cẩn chìu mến ... Lựu thấy lòng cồn cào xiết bao êm dịu. Chín năm sống với Vũ Sinh, chưa một khoảng khắc nào chị thấy thoải mái, như những buổi chiều cùng ngồi với Mộc, nhìn những bông cải vàng nở hoa pháo, bàn tính chuyện làm ăn. Chưa một giây phút nào trong suốt thời gian đằng đẵng đó, chị cảm thấy mình là người có quyền hành. Với Vũ Sinh, chỉ có nỗi đợi chờ xen lẫn nỗi e sợ và sự hổ thẹn. Bây giờ, chị hoàn toàn là người lắm uy lực trong tình yêu. Chỉ cần chị "Hứ"... một tiếng, Mộc đã giật mình, cố nghĩ xem mình làm điều gì phật ý Lựu. Chỉ cần chị lạnh nhạt quay mặt đi, chàng trai ba mươi tuổi kia băn khoăn suốt tuần, tìm đủ cách gặp chị để nắm tay một cách vụng trộm, hoặc ấp úng xin lỗi làm lành... Người đàn bà hai mươi lăm tuổi, hai con, lần đầu tiên biết mình được yêu và hiểu thế nào là quyền lực của mình trong tình yêu.

Mùa đông đầu tiên trong căn nhà nhỏ mới tinh khôi cũng là mùa đông đầu tiên chị thấy hơi ấm của lửa, vị ngây ngất của da thịt, cái bóng đèn thủy tinh hình trái đào, trong, lấm tấm những hạt nhỏ rọi khắp căn nhà làn ánh sáng màu da cam. Tấm màn vải hoa đỏ, lá nâu rực rỡ che khuất chiếc giường đôi mới sắm, khơi gợi những giờ thì thầm khuya khoắt. cái phích nước xinh xinh, bộ ấm chén trên bàn đợi bàn tay một người đàn ông pha trà, chuyên nước. Cả ống điếu cày tre mới tinh, chưa từng đổ nước và còn bốc lên mùi ngai ngái của lớp phấn tre vừa cạo, dựng cạnh bàn cũng chuẩn bị để đón nhận những tháng ngày tốt lành sẽ tới. Lựu béo đỏ ra, trông phây phây như gái một con. Cơ quan huyện hội phụ nữ cũng như những người cùng dãy phố, ai cũng quở:

- Này, trông cứ như hoa màu gà ấy thôi. Bao giờ cưới để chúng tôi góp đồ mừng đấy...

Chị đáp lại bằng một nụ cười hớn hở.

Trong lòng, chị còn mong tới cái ngày đó hơn những người hàng xóm. Nhưng chị không giám nói trước. Còn Mộc, anh quá giản đơn. Anh tù tính vào khoảng rằm tháng giêng ta, sau tết nguyên đán, lứa lợn anh gửi bà mẹ kế nuôi sẽ đủ mỗi con bốn chục cân. Cả thảy sáu chục con, anh giữ một con làm cỗ mời họ mạc, bán một con dẫn lễ sang nhà lựu, còn tiền bán bốn con kia trích một phần tổ chức liên quan đời sống mới trên cơ quan. Số dư mua đôi lợn con nuôi và sắm sửa những gì còn thiếu.